Właściwy dobór piły tarczowej (tarczy tnącej) ma kluczowe znaczenie dla stabilnej pracy narzędzia, czystej krawędzi cięcia oraz długiej trwałości zarówno samej tarczy, jak i pilarki. Użycie modelu o niewłaściwej geometrii może prowadzić do nadmiernego bicia, przypaleń, wyrwań oraz przeciążenia silnika. Ten poradnik przedstawia najważniejsze parametry techniczne tarcz, omawia typy zębów wraz z ich zastosowaniem oraz wyjaśnia, jak wpływają one na końcową jakość cięcia.

Dobór piły tarczowej: parametry techniczne, geometria zębów i wpływ na jakość cięcia

Właściwy dobór piły tarczowej (tarczy tnącej) ma kluczowe znaczenie dla stabilności pracy, czystości krawędzi oraz żywotności zarówno tarczy, jak i pilarki. Tarcza o nieodpowiedniej geometrii prowadzi do zwiększonego bicia, przypaleń, wyrwań, a także przeciążeń silnika. Niniejszy poradnik opisuje parametry techniczne tarcz, typy zębów, ich przeznaczenie oraz wpływ na jakość cięcia.

1. Podstawowe parametry techniczne tarczy

Każda tarcza powinna być dobierana pod kątem następujących parametrów:

Średnica zewnętrzna (D)

Najczęściej spotykane: 160, 165, 190, 210, 216, 250, 300 mm
Średnica musi być zgodna z deklaracją producenta pilarki.

Wpływ:

• większa średnica = większa prędkość obwodowa przy tym samym RPM

• większa średnica = większe obciążenie silnika

• zbyt duża średnica = ryzyko kolizji z osłoną

Średnica otworu mocującego (d)

Typowe wartości: 20 mm, 30 mm, 22,23 mm (szlifierki), 25,4 mm.

Uwaga:
Stosowanie redukcji otworu jest dopuszczalne, ale w tarczach precyzyjnych może pogorszyć centrowanie.

Liczba zębów (Z)

Parametr bezpośrednio powiązany z jakością i prędkością cięcia.

Zależność:
im większe Z → tym mniejszy posuw na ząb (feed per tooth) → wyższa jakość cięcia i mniejsze wyrwania.

Grubość korpusu i zębów (kerf)

• grubość tarczy: 1,6–3,2 mm

• cieńsze tarcze = mniejszy opór i mniejsze zapotrzebowanie na moc

• grubsze tarcze = stabilniejsze przy cięciu szybkiego posuwu

Kerf (szerokość rzazu) wpływa na:

• ilość usuwanego materiału

• generowanie ciepła

• zapotrzebowanie na moc

Liczba i geometria szczelin dylatacyjnych

• szczeliny laserowe redukują drgania

• szczeliny antywibracyjne stabilizują pracę przy wysokim RPM

• nacięcia wypełnione miedzią/żywicą redukują hałas

2. Geometria zęba – klucz do czystości cięcia

Geometria zęba wpływa na zachowanie tarczy w materiale. Poniżej znajdują się najważniejsze typy.

ATB (Alternate Top Bevel)

Zęby naprzemienne pod kątem 10–20°.

Parametry:

• kąt natarcia (hook angle): od 0° do +20°

• kąt pochylenia krawędzi: ATB bevel

Zastosowanie:
drewno lite, sklejka, płyty MDF

Cechy:

• bardzo dobre cięcia poprzeczne

• ograniczone wyrwania

• dobra uniwersalność

Hi-ATB (High Angle ATB)

Wersja ATB o kącie 25–40°.

Zastosowanie: laminaty, płyty fornirowane, cienkie kompozyty
Zalety: najwyższa jakość cięcia
Wady: szybsze zużycie ostrzy (kruchy krawędź zęba)

FTG (Flat Top Grind)

Zęby proste, stosowane głównie do cięć wzdłużnych.

Parametry:

• kąt natarcia: +15° do +25°

Cechy:

• agresywne cięcie

• wysoka wydajność

• niska jakość wykończenia

TCG (Triple Chip Grind)

Ząb trapezowy + ząb płaski.

Parametry:

• idealne do twardych materiałów

• mała skłonność do wykruszania ostrzy

Zastosowanie:
aluminium, płyty laminowane, tworzywa, płyty HPL

Cechy:

• stabilna praca przy dużej prędkości

• brak wyrwań w laminatach

• odporność na nagrzewanie

3. Kąt natarcia (hook angle) i jego wpływ

Kąt natarcia definiuje agresywność zęba:

Zasada:
większy kąt natarcia → szybsze cięcie → większe ryzyko wyrwań.

4. Parametry wpływające na jakość cięcia

Prędkość obrotowa (RPM) vs. prędkość obwodowa

Wysoka prędkość obwodowa (40–60 m/s) daje:

• czystsze cięcia

• mniejsze wyrwania

• mniejsze ślady po zębie

Jednak zbyt wysoka prędkość powoduje:

• przypalanie

• deformację korpusu tarczy

Posuw (feed rate)

Za duży posuw = wyrwania i nadmierne obciążenie
Za mały posuw = przegrzewanie, przypalenia materiału

Sztywność korpusu

Laserowe nacięcia + hartowana stal zmniejszają wibracje i poprawiają jakość cięcia.

5. Dobór tarczy do zastosowania – zalecenia techniczne

6. Podsumowanie techniczne

Odpowiedni dobór tarczy wymaga uwzględnienia:

• liczby zębów (Z),

• geometrii (ATB, Hi-ATB, FTG, TCG),

• kąta natarcia,

• grubości korpusu i rzazu,

• średnicy tarczy,

• charakterystyk materiału.

Najważniejsza zasada:
Niewłaściwa geometria zębów = utrata jakości, większe obciążenie silnika, większe ryzyko uszkodzeń.

Dzięki precyzyjnemu dopasowaniu parametrów możesz uzyskać maksymalną dokładność, wydajność i żywotność narzędzia.